Dünyada 31 ülkede işletmede olan 454, 17 ülkede inşaat halinde bulunan 55, ülkelerin enerji taleplerini karşılamak amacıyla 5 yıl içerisinde kurulacak ve işletmeye alınacak 10 ve 15-30 yıl içerisinde işletmeye alınacak 113 nükleer reaktör vardır.Nükleer santrallerin bulunduğu 31 ülkeden 10’unun nüfusu İstanbul’un nüfusundan azdır.
Mevcut nükleer santrallerin büyük bir bölümünü basınçlı su ve kaynar su reaktörleri oluşturmaktadır ve bu reaktörler genel olarak hafif su reaktörleri (LWR) olarak adlandırılır. Bunun sebebi, reaktörde soğutucu ve yavaşlatıcı olarak normal su kullanılmasıdır. Ağır su reaktör tasarımlarında ise yavaşlatıcı olarak ağır su (D2O) kullanılmaktadır. Benzer olarak, gaz soğutmalı reaktör tasarımlarının soğutucusu helyum gibi gazlar, yavaşlatıcısı ise grafit gibi karbon tabanlı katı bileşiklerdir.
Şekil: Reaktör tiplerine göre Dünya çapında nükleer reaktörler
Mevcut kurulu nükleer reaktörlerin çalışma ömrü 25 ile 60 yıl arasında değişmektedir. Bununla birlikte, bu reaktörlerin çalışma sürelerinin mühendislik hesaplamaları çok daha uzun olacak şekilde yapılmakta ve bu hesaplamalara göre kurulmaktadır. Nitekim sadece ABD’de işletilen reaktörlerden 60 tanesinin çalışma lisansları yenilenerek ömrü 40 seneden 60 seneye uzatılmıştır. Benzer olarak, çalışma süreleri diğer ülkelerde de uzatılmaktadır.
Reaktörlerin çalışma sürelerinin sonunda kapatılabileceği gibi, elektrik üretim maliyetinin yeterince ekonomik olmaması, uluslararası antlaşmaların öngördüğü güvenlik kriterlerini yerine getirememesi ve reaktörün kurulu bulunduğu ülkenin düzenleyici kuruluşunun yeni çalışma lisansı vermemesi gibi sebeplerden dolayı da erken kapatılabilir.
Dünyada 1954’ten bu yana 623 nükleer santral işletmeye alındı. Bunlardan 169’u ömrü dolduğu için kapatıldı. Kurulu güç itibariyle dünya elektrik üretiminin %11’i nükleerden sağlanıyor. Dünyanın nükleer elektrik üretim miktarı (2.487 TWh), 8,5 kez Türkiye’ye yeter (tüketimimiz (297 milyar kWh).
Enerjide dışa bağımlı ülkemizde nükleer santral yokken, net enerji ihracatçısı 5 ülkede bile (G. Afrika, Rusya, İran, Kanada ve Meksika) 59 nükleer santrali bulunmaktadır.
ABD: 98 santrale sahip ABD, 2 santral daha inşa etmektedir. Ülkemizin kurulu gücünden 11.000 MW daha fazla nükleer kurulu güçleri var (99.200 MW)
Fransa: 58 nükleer santrale sahip Fransa, 1 santral daha inşa etmekte olup elektik talebinin % 72’sini nükleer santrallerden karşılamaktadır.
Rusya: 37 nükleer santralin üretime devam ettiği 6 santralin ise inşa halinde bulunduğu Rusya elektrik üretiminin % 18’ini nükleerden karşılamaktadır.,
Güney Kore: 5 santralin inşaat aşamasında 24 santralin ise işletmede olduğu Güney Kore elektrik üretiminin %27’sini nükleer santrallerden elde etmektedir.
Çin: 46 nükleer santrale sahip Çin ise 11 nükleer santralin inşasına başlamıştır.
İngiltere: 15 nükleer santrale sahip İngiltere uzun yıllar sonra 2019 yılında 1 nükleer santralin inşasına başlamıştır.
Birleşik Arap Emirlikleri: 4 nükleer santral inşa etmektedir.
2 milyon nüfuslu Slovenyada 1 nükleer santral bulunmaktadır.
5 milyon nüfuslu Slovakya’da 4 nükleer santral var ve üstelik 2 nükleer santral de inşa ediliyor.
5 nükleer santral ile elektrik ihtiyacının % 34’ünü karşılayan İsviçre’de yapılan referandumda nükleer santrallerin kapatılmaması kararı çıkmıştır.
Almanya’nın etrafı nükleer santrallerle çevrili. Almanya’ya komşu 8 ülkede 21 nükleer santral var. Almanya; Fransa ve Çek Cumhuriyetinin nükleerden ürettiği elektriği dönem dönem ithal etmekte. Bu nedenle Almanya, 2022’de nükleer santrallerden tamamen vazgeçecek olsa da nükleer elektrikten vazgeçemeyecek.
Almanya’nın nükleer lehine yaklaşımı 1974 petrol krizi ile başladı, 1986 Çernobil kazası ile lehe olan yaklaşım azalmaya başladı ancak yine de Çernobil’den sonra Almanya, 1989 yılına kadar 6 reaktörü daha işletmeye aldı. Bununla birlikte, 1989’dan sonra 2009 hükümet değişikliği ile nükleer lehine tekrar başlayan politika 2011 Fukuşima kazası ile bir kez daha bitti. Bu yüzden, Almanya’nın nükleer politikası inişli çıkışlı. Almanya; güneş, yenilenebilir ülkesi değil kömür ülkesidir. Elektriğin % 34’ü kömürden üretilmektedir. Almanya Düsseldorf Institute for Competition Economics’ın yaptığı araştırmaya göre Almanya’nın yeni enerji politikasının (Energiewende) toplam maliyeti 2025 yılına kadar 520 Milyar Euro olacak. Bu miktarın 55 Milyar Euro’su iletim hattı yapımı için kullanılacak. Almanya enerji dönüşüm projesi çerçevesinde 2015 yılı sonuna kadar 150 Milyar Euro harcama yaptı. Almanya’da nükleer santrallerin kapatılmasından dolayı, nükleer santral işleticisi İsveçli Vattenfall Firması Alman hükümetinin 2011 yılındaki nükleerden vazgeçme kararına karşı 5 milyar dolarlık dava açtı. Davanın yakın zamanda yılında sonuçlanması bekleniyor.
28 üyeli AB’de 14 ülkede 126 santral işletmede, 5 santral inşa halinde. Avrupa Birliğinde nükleerin elektrik üretimine katkısı %26.
Japonya’da nükleer santraller kapatıldıktan sonra, yıllık 40 milyar dolarlık ilave petrol ve LNG ithal etmek zorunda kalınmış, uzun bir aradan sonra ilk kez dış ticaret açığı oluşmuş, ayrıca hane halkı için elektrik fiyatı %20, sanayi sektörüne sunulan elektrik fiyatı ise %30 artmıştır. Benzer miktarda elektrik fiyatında artış, 10 nükleer santrali kapatan Almanya’da da olmuştur.
Elektrik ihracatı yapan ülkelerde işletme ve inşa halindeki nükleer santral sayıları (Ocak 2019)
| ÜLKELER | REAKTÖR SAYILARI | İNŞA HALİNDEKİ REAKTÖRLER | ELEKTRİK ÜRETİMİNDEKİ PAYI (%) |
| ABD | 98 | 2 | 20.1 |
| Fransa | 58 | 1 | 71.6 |
| Çin | 46 | 11 | 3.9 |
| Japonya | 42 | 2 | 3.6 |
| Rusya | 37 | 6 | 17.8 |
| Kore | 24 | 5 | 27.1 |
| Hindistan | 22 | 7 | 3.22 |
| Kanada | 19 | – | 14.64 |
| Ukrayna | 15 | 2 | 55.1 |
| Birleşik Krallık | 15 | 1 | 19.3 |
| İsveç | 8 | – | 39.6 |
| Almanya | 7 | – | 11.6 |
| Belçika | 7 | – | 49.9 |
| İspanya | 7 | – | 21.2 |
| Çek Cumhuriyeti | 6 | – | 33.1 |
| Pakistan | 5 | 2 | 6.2 |
| İsviçre | 5 | – | 33.4 |
| Finlandiya | 4 | 1 | 33.2 |
| Macaristan | 4 | – | 50 |
| Slovakya | 4 | 2 | 54.1 |
| Arjantin | 3 | 1 | 4.5 |
| Brezilya | 2 | 1 | 2.7 |
| Bulgaristan | 2 | – | 34.8 |
| Meksika | 2 | – | 6.1 |
| Romanya | 2 | – | 17.7 |
| Güney Afrika | 2 | – | 6.7 |
| Ermenistan | 1 | – | 32.5 |
| İran | 1 | – | 2.1 |
| Hollanda | 1 | – | 2.9 |
| Slovenya | 1 | – | 39.1 |
| Tayvan | 4 | 2 | 9.3 |
| BAE | – | 4 | |
| Belarus | – | 2 | |
| Bangladeş | – | 2 | |
| Total | 454 | 55 |
