İklim Değişikliği Nedir?
İklim çoğu zaman hava durumuyla karıştırılır. Hava durumu dediğimiz zaman sıcaklık, rutubet, bulutluluk, yağış gibi fiziksel özellikleri anlarız. Uzun vadede bu fiziksel özelliklerin yerküre, denizler ve atmosfer arasındaki etkileşimleri iklimleri belirler.
Geçmişte dünyamız farklı zamanlarda farklı iklimleri yaşadı. Bilim insanları 23 milyon yıl önce dinozorlar ve diğer sürüngenler dünyaya hâkimken yaşanan iklimin tropikal olduğunu biliyorlar. İklim soğudukça memeli canlılar dünyada hâkimiyeti ele geçirdi ve en sonunda memeliler arasında en parlak tür olan insanlar gezegenimizin geleceğini tayin edebilecek güce kavuştu.
Son 10 bin yıldır dünyamız son buzul dönemi sonrasında ara buzul dönemi yaşıyor. Buna karşın 18. yüzyıl sonunda İngiltere’de başlayan sanayileşmeyle birlikte beklenmeyen bir küresel ısınmayla karşılaşıyoruz. Bu ısınma sonucunda buzullar tamamen yok olabilir, adalar ve kıyılar sular altında kalabilir ve ülkemizde alışık olmadığımız kasırga ve tayfun gibi aşırı iklim olaylarıyla karşılaşabiliriz.
Son 150 yıldır sanayileşmiş ülkeler petrol, kömür ve doğalgaz gibi kaynakları enerji üretmek için yakarak atmosfere büyük miktarda ilave karbon gazı ekledi. Bu karbon gazı güneşten gelen ısıyı hapsederek şimdiden dünyanın ortalama 1 o C ısınmasına sebep oldu. Ormanlarımızı tarım alanı ve şehirleşme için kestiğimizdeyse atmosfere eklediğimiz karbonu geri alacak ağaçlarımız kalmadı.
Dünyamız benzer bir durumu ozon tabakasının delinmesinde de yaşamıştı. 1987 yılında Kanada’nın Montreal şehrinde imzalanan uluslararası anlaşmayla ozon tabakasına zarar veren kimyasalların üretimi ve kullanımı kontrol altına alındı. Buna karşın iklim değişikliği konusunda aynı başarıyı gösterdiğimizi söylemek mümkün değil.
Bilim insanları dünyanın sıcaklığının 2 o C üzerinde ısınması durumunda geri dönülemez etkileri olacağını söylüyorlar. Bunlardan kurak bölgelerin daha da kuraklaşması, yağışlı bölgelerin daha fazla yağış alması, buzulların ve göllerin yok olması ve deniz seviyesinin yükselerek kıyıları tehdit etmesi ilk akla gelenler. Birçok karşıt görüşlü insan iklim değişikliğinin doğal olduğunu söylemesine karşın kaybedeceğimiz şeyler çok fazla.
Fakat çözüm bizim elimizde. Fosil yakıtlar yerine yenilenebilir ve nükleer enerji kullanarak karbon salımını azaltabiliriz. Evimizde enerji tasarruflu ürünler kullanabiliriz. Atıklarımızı ayrıştırarak geri dönüştürebiliriz. Yeter ki hepimiz aynı dünyada yaşadığımızın bilincine varabilelim.
